Gündem, her gün karşılaştığımız, haber bültenlerinde izlediğimiz, sosyal medyada tartıştığımız, kahve molalarında dedikodu konusu yaptığımız, hayatımızın her alanına dokunan bir kavramdır. Ancak gündem, yüzeyde görünenin çok ötesinde karmaşık bir yapıdır. Basit bir haber akışı değil, güç mücadelelerinin, çıkar çatışmalarının, manipülasyonların ve görünmeyen güçlerin şekillendirdiği dinamik bir alandır. Gündem belirleme, kimin neyi, ne zaman ve nasıl konuşacağını belirleyen bir süreçtir ve bu süreç, toplumun algılarını ve davranışlarını derinden etkiler.
Gündemi şekillendiren en önemli unsurlardan biri, kuşkusuz medyadır. Haber kuruluşları, seçtikleri haberlerle, hangi konuların önemli olduğunu, hangi olayların tartışılmaya değer olduğunu, hangi görüşlerin haklı olduğunu belirlerler. Bu seçim süreci, tamamen tarafsız olmaktan uzak, hatta genellikle bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde belirli ideolojileri ve çıkarları yansıtır. Örneğin, bir haber kuruluşu belirli bir siyasi partiyi sürekli olarak olumsuz bir şekilde ele alırken, başka bir partiye daha olumlu yaklaşabilir. Bu da izleyicilerin algılarını ve siyasi görüşlerini şekillendirir. İnternetin ve sosyal medyanın yükselişiyle birlikte bu durum daha da karmaşık hale gelmiştir. Artık, herkes kendi “gündemini” oluşturabilir ve yayabilir; ancak bu da bilgi kirliliği ve dezenformasyonun yayılmasına yol açabilir.
Medyanın yanı sıra, güçlü kurumlar ve elitler de gündemi etkileyen önemli aktörlerdir. Hükümetler, büyük şirketler ve lobi grupları, kendi çıkarlarına hizmet eden konuları gündemin ön sıralarına taşımak için büyük çaba harcarlar. Bu, kamuoyu baskısı oluşturarak, medya kampanyaları yürüterek veya doğrudan siyasi kararları etkileyerek yapılabilir. Örneğin, büyük bir şirketin çevre kirliliği ile ilgili bir skandalı gizlemek için yaptığı yoğun lobi çalışmaları, bu konunun gündemden düşmesine veya önemsizleştirilmesine yol açabilir. Bu durum, toplumun önemli sorunlarla yüzleşmesini ve çözüm üretmesini engeller.
Gündemin görünmeyen güçlerinden biri de, “sessiz çoğunluğun” sessizliği olabilir. Toplumun büyük bir bölümü, gündemi şekillendirme sürecinde pasif bir rol oynar. Konular hakkında yeterince bilgi sahibi olmama, siyasi sürece dahil olma isteğinin olmaması veya korku ve baskı gibi faktörler, insanların sessiz kalmasına ve gündemin belirli güçler tarafından manipüle edilmesine yol açabilir. Bu pasiflik, azınlık gruplarının veya marjinalleştirilmiş toplulukların seslerinin duyulmasını zorlaştırır ve toplumun adaletli ve kapsayıcı bir şekilde yönetilmesini engeller.
Gündem, sadece haber başlıkları ve tartışma konuları değildir; aynı zamanda hayatlarımızı derinden etkileyen, sosyal ve ekonomik eşitsizlik, çevre sorunları, savaşlar ve barış gibi büyük sorunları da içerir. Bu sorunları anlamak ve çözüm üretmek için, gündemin nasıl belirlendiğini, kimlerin bu süreci kontrol ettiğini ve hangi güçlerin bu süreci manipüle ettiğini anlamamız gerekir. Kritik düşünme yeteneğimizi kullanarak, farklı kaynaklardan bilgi alarak, farklı bakış açılarını dinleyerek ve aktif bir vatandaş olarak sorumluluk alarak, gündemin manipülasyonunun önüne geçebilir ve daha adil, demokratik ve sürdürülebilir bir toplum yaratabiliriz. Yalnızca farkındalık ve aktif katılımla, sessiz çığlıklar duyulabilir ve görünmeyen güçler etkisiz hale getirilebilir. Gündem, hepimizin ortak sorumluluğudur ve onu şekillendirmek hepimizin hakkı ve görevidir.