Bilgi çağında gündem, sürekli değişen, her an yeniden şekillenen ve her birimizin algısına göre farklılaşan dinamik bir yapıdır. Eskiden sınırlı sayıda medya kuruluşunun kontrolünde şekillenen gündem, bugün sosyal medyanın, bireysel blogların, podcast’lerin ve hatta bireysel sosyal medya paylaşımlarının etkisiyle demokratikleştirilmiş görünse de, gerçekte çok daha karmaşık bir yapıyla karşı karşıyayız. Gündemi belirleyen unsurlar, artık yalnızca resmi kurumlar ve güçlü medya şirketleri değil, aynı zamanda algoritmalar, siyasi çıkarlar, ekonomik güçler ve hatta manipülasyon girişimleridir.
Bir yandan bilgiye erişim hiç olmadığı kadar kolayken, diğer yandan doğru bilgiye ulaşmak ve bilgi kirliliğinden etkilenmeden gündemi anlamak zorlaşmıştır. Yanlış bilgi, dezenformasyon ve manipülatif haberler, gerçekliği bulanıklaştırıp, toplumun ortak bir zemin bulmasını engellemektedir. Bu durum, özellikle politik tartışmalar ve toplumsal olaylar bağlamında, toplumsal polarizasyonu artırmakta ve sağlıklı bir kamuoyu oluşumunu engellemektedir. Gündemdeki konuların seçiminin bile stratejik bir manipülasyon aracı olarak kullanıldığı bir çağda yaşıyoruz. Örneğin, sürekli olarak medyada belli başlı konuların öne çıkarılması ve diğerlerinin göz ardı edilmesi, toplumsal gündemin kasıtlı olarak şekillendirildiğine dair güçlü işaretler sunmaktadır.
Gündem oluşturma sürecinde medyanın rolü, tartışmasız olarak en önemli faktörlerden biridir. Geleneksel medya kuruluşlarının, bağımsız ve tarafsız habercilik yaparak toplumu bilgilendirme sorumluluğu büyük önem taşır. Ancak, medyanın sahip olduğu ekonomik çıkarlar, siyasi baskılar ve hatta sahiplerinin ideolojik eğilimleri, haberlerin tarafsız bir şekilde sunulmasını engellemektedir. Dijital çağda ise durum daha da karmaşıklaşmaktadır. Sosyal medya platformları, algoritmalar aracılığıyla kullanıcılara kişiselleştirilmiş içerik sunmaktadır. Bu durum, farklı siyasi görüşlere sahip bireylerin, yalnızca kendi görüşlerini destekleyen haberlere maruz kalmasına ve “filter bubble” (filitre kabarcığı) olarak adlandırılan bir olguya yol açmaktadır. Bu kabarcıklar içinde, karşıt görüşler duyulmaz hale gelir ve polarizasyon artar.
Gündem belirleme sürecinde etkili olan bir diğer faktör ise, güçlü ekonomik ve siyasi aktörlerin etkisi. Büyük şirketlerin, lobi faaliyetleri ve reklamcılık yoluyla gündemi etkileme kapasitesi yüksektir. Benzer şekilde, güçlü siyasi partiler ve hükümetler, medya aracılığıyla kendi çıkarlarına hizmet eden haberlerin yayılmasını sağlayabilir ve istemedikleri konuları gündemden uzak tutabilirler. Bu, gündemin belirli güç merkezleri tarafından kontrol edildiği ve kamuoyunun gerçek ihtiyaçlarından uzaklaştırıldığı yönünde ciddi endişeler doğurmaktadır.
Sonuç olarak, bilgi çağında gündem, karmaşık ve çok katmanlı bir yapıdır. Doğru bilgiye ulaşmak, dezenformasyondan korunmak ve gündem manipülasyonlarını tespit etmek, sağlıklı bir demokrasi için hayati önem taşır. Eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi, farklı kaynaklardan bilgi toplanması ve farklı bakış açılarının değerlendirilmesi, vatandaşların gündemi daha iyi anlamaları ve manipülasyonlara karşı dirençli olmaları için elzemdir. Gündem, yalnızca haberlerin sunulduğu bir alan değil, aynı zamanda güç mücadelelerinin ve görünür olmayan cephelerin sahnesidir. Bu savaşı anlayarak ve eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşarak, kendi gündemimizi kendimiz oluşturabilir ve bilgilendirilmiş kararlar verebiliriz.