Günümüz dünyasında, bilgiye ulaşımın kolaylığıyla birlikte, bilgi kirliliği ve manipülasyonunun da artması dikkat çekici bir paradoks oluşturmaktadır. Dijital platformların hızla yaygınlaşmasıyla birlikte, gündem belirleme mekanizmaları büyük bir dönüşüm geçirmiş, “gündem” kavramı ise giderek daha karmaşık ve manipülasyona açık bir hale gelmiştir. Eskiden sınırlı sayıda medya kuruluşunun kontrolünde olan bilgi akışı, artık milyarlarca insanın elinde bulunan akıllı telefonlar ve sosyal medya platformları aracılığıyla saniyeler içinde küresel çapta yayılmaktadır. Bu durum, hem hızlı bilgiye erişimi sağlarken, hem de gerçek ile sahteyi ayırt etmeyi, doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmayı zorlaştırmaktadır.
Gündem belirleme sürecinde, artık geleneksel medya kuruluşlarının yanı sıra, sosyal medya influencer’ları, algoritmalar ve hatta yabancı devlet aktörleri önemli bir rol oynamaktadır. Algoritmaların kişiselleştirilmiş içerik sunumu, “filter bubble” (filtre kabarcığı) adı verilen bir olguya yol açarak, bireyleri kendi inançlarını ve görüşlerini pekiştiren bilgilere maruz bırakmakta ve farklı bakış açılarından haberdar olmalarını engellemektedir. Bu durum, toplumsal kutuplaşmayı derinleştirmekte ve gündemin tekil bir bakış açısıyla şekillenmesine zemin hazırlamaktadır.
Sahte haberler, dezenformasyon ve manipülatif propaganda, dijital çağın en büyük sorunlarından biri haline gelmiştir. Bilgisayar destekli sahte görüntüler ve videolar (deepfake), gerçeklik algısını tamamen altüst edebilecek bir kapasiteye sahiptir. Bu tür içerikler, siyasi kampanyaları etkilemekten, toplumsal huzursuzluğu körüklemeye, hatta bireysel hayatları mahvetmeye kadar geniş bir yelpazede zarar verebilmektedir. Gündem, bu tür manipülatif içeriklerle kolayca şekillendirilebilmekte ve toplumun doğru ve güvenilir kaynaklara olan ihtiyacı daha da belirginleşmektedir.
Doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmanın zorlaştığı bu ortamda, medya okuryazarlığı son derece önemli hale gelmiştir. Bireyler, bilgilere eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşmayı, farklı kaynaklardan bilgi almayı, kaynakların güvenilirliğini kontrol etmeyi ve manipülatif taktikleri tanımayı öğrenmelidir. Eğitim kurumları ve medya kuruluşlarının, medya okuryazarlığı eğitimine öncelik vermesi, toplumun gündemi daha sağlıklı bir şekilde değerlendirebilmesi için kritik önem taşımaktadır.
Öte yandan, sosyal medya platformlarının, sahte haber ve dezenformasyonla mücadele etmek için daha etkin adımlar atması gerekmektedir. Algoritmaların tarafsızlığı, içerik moderasyonu ve şeffaflık, bu mücadelede önemli bir rol oynamaktadır. Platformlar, yalan haberlerin yayılmasını önlemek için teknoloji tabanlı çözümler geliştirmeli ve güvenilir haber kaynaklarını desteklemelidir.
Sonuç olarak, dijital çağın hızla gelişen bilgi ortamında, gündem belirleme sürecinin karmaşıklığı ve manipülasyona açıklığı, doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmayı zorlaştırmaktadır. Sahte haberler, dezenformasyon ve manipülatif propaganda, toplumsal kutuplaşmayı derinleştirmekte ve demokratik süreçleri tehdit etmektedir. Medya okuryazarlığı eğitimine ve sosyal medya platformlarının sorumluluk almasına acil ihtiyaç vardır. Akıllı ve eleştirel düşünme becerileri geliştirerek, bireyler kendi gündemlerini kendileri belirleyebilir ve bilgi kirliliğinin etkilerinden korunabilirler. Yalnızca bu şekilde, gündemin gölgesinde kaybolan sesler yeniden duyulabilir ve toplumsal diyalog daha sağlıklı bir zemine oturabilir. Gerçeğe ulaşma mücadelesi, her birimizin sorumluluğundadır.