Günümüz dünyasında, gündem her şeydir. Siyasi tartışmalardan ekonomik krizlere, sosyal hareketlerden kişisel kararlarımıza kadar hayatımızın her alanını şekillendiren görünmez bir güçtür. Gündem, medyanın, politikacıların ve hatta sosyal medyanın etkisiyle şekillenen, dikkatimizi yönlendiren ve düşüncelerimizi biçimlendiren bir araçtır. Ancak, gündemin gücü sadece bir araç olmaktan öteye geçer; gerçekliği şekillendirme, toplumsal algıyı kontrol etme ve hatta tarih yazma kapasitesine sahiptir.
Gündem belirleme, bilginin seçilip sunulması sürecini ifade eder. Hangi haberlerin öne çıkarılacağı, hangi açıdan ele alınacağı, hangi konuların gizleneceği ya da kenara itileceği, belirli çıkar gruplarının ve güçlü aktörlerin elinde olan bir karardır. Bu kararlar, toplumun hangi konulara odaklanacağını, hangi sorunlara öncelik vereceğini ve hatta hangi olayları hatırlayacağını belirler. Örneğin, sürekli olarak belli bir konunun tekrar tekrar medyada yer alması, o konunun önemini ve acil durumunu abartarak toplumsal bir endişe yaratabilir. Tersine, bir sorunun sistematik olarak görmezden gelinmesi, o sorunun varlığını bile inkâr etmemize yol açabilir.
Medya, gündem belirleme sürecinde oldukça etkili bir aktördür. Haber ajansları, televizyon kanalları, gazeteler ve internet siteleri, güncel olayları seçip sunma konusunda büyük bir yetkiye sahiptir. Hangi haberlerin baş sayfada yer alacağı, hangi haberlere daha fazla yayın süresi ayrılacağı, haberlerin sunuluş biçimi ve kullanılan dil, gündemimizi şekillendiren önemli unsurlardır. Medyanın tarafsız ve objektif olması gerektiği düşüncesi ideal olsa da, pratikte medyanın da kendi ideolojik eğilimleri ve ticari çıkarları vardır. Bu durum, haberlerin sunuluş şeklini etkileyerek, gündemin taraflı bir şekilde şekillenmesine yol açabilir.
Sosyal medya ise gündem belirlemede giderek artan bir etkiye sahiptir. Viral hale gelen haberler ve paylaşımlar, anlık olarak gündemimizi değiştirebilir. Sosyal medya algoritmaları da, kullanıcıların ilgi alanlarına göre özelleştirilmiş içerikler sunarak, “filtre kabarcığı” adı verilen bir olguyu yaratır. Bu kabarcık içinde, kullanıcılar yalnızca kendi inançlarını destekleyen bilgileri görür ve farklı bakış açılarına maruz kalmaz. Sonuç olarak, sosyal medya, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde, gündemimizi daraltarak ve bilgiye erişimimizi kısıtlayarak manipüle edebilir.
Politikacılar da gündem belirleme sürecinde etkin bir rol oynarlar. Kamuoyu ile iletişim kurmak, destekçilerinin ilgisini çekmek ve rakiplerini eleştirmek için gündemi kendi çıkarlarına göre yönlendirebilirler. Önemsiz olayları büyütüp, önemli konuları göz ardı ederek, kamuoyunun dikkatini manipüle edebilirler. Bunu yaparken, popülist söylemler, duygu sömürüsü ve yanıltıcı bilgilerden faydalanabilirler.
Gündem belirleme sürecinin farkında olmak, eleştirel düşünce becerilerimizi geliştirmek ve farklı kaynaklardan bilgi edinmek son derece önemlidir. Tek bir kaynağa güvenmek yerine, farklı bakış açılarını araştırarak ve medyanın sunduğu bilgileri sorgulayarak, gerçeğe daha yakın bir algı oluşturabiliriz. Gündemin gücünü anlamak, kendi düşüncelerimizi ve kararlarımızı şekillendirmede daha bilinçli ve özgür olmamızı sağlar. Çünkü gündemin belirleyicisi sadece dışarıdaki güçler değil, aynı zamanda bireysel olarak sahip olduğumuz seçimler ve eleştirel bakış açımızdır. Gündemi sorgulamak, geleceğimizi şekillendirmek için en güçlü silahlarımızdan biridir.