Bilgi çağında yaşıyoruz. Haberler saniyeler içinde yayılıyor, sosyal medya akışlarımız sürekli güncelleniyor ve gündem, adeta bir sel gibi üzerimize çöküyor. Ancak bu bilgi bolluğu içerisinde, gerçek anlamda önemli olanı seçmek, gürültünün arasında kaybolmamak giderek zorlaşıyor. Gündem, artık sadece haberlerin bütünü değil, aynı zamanda dikkatimizin yönlendirildiği, manipülasyonun ve etki çabalarının yoğunlaştığı bir alandır.
Gündemin şekillenmesinde rol oynayan birçok faktör bulunmaktadır. Geleneksel medya kuruluşları, hala önemli bir etkiye sahip olsalar da, artık tek başına gündemi belirleme gücüne sahip değiller. Sosyal medya platformları, anlık haberlerin ve yorumların yayılmasını hızlandırarak, gündemi hızlı bir şekilde şekillendirebiliyor ve hatta belirleyebiliyor. Bu durum, hem bilgiye erişim kolaylığını artırırken, hem de dezenformasyon ve yanlış bilgilerin yayılma riskini yükseltiyor. Yalan haberler, manipülatif içerikler ve propaganda, gündemi kendi amaçları doğrultusunda yönlendirmek isteyenlerin elinde güçlü birer araç haline geliyor.
Gündemin belirlenmesinde bir diğer önemli faktör ise algoritmalardır. Sosyal medya platformları ve arama motorları, kullanıcı verilerini kullanarak, bireyselleştirilmiş gündemler oluşturuyor. Bu durum, “filter bubble” (filtre kabarcığı) olarak adlandırılan bir olguyu doğuruyor. Kullanıcılar, kendi inanç ve tercihlerine uygun içeriklerle çevrili kalarak, farklı bakış açılarından yoksun kalabiliyor ve gündem hakkında tek taraflı bir algı geliştirebiliyorlar. Bu durum, toplumsal kutuplaşmayı artırarak, sağlıklı bir kamuoyu oluşumunu engelliyor.
Ekonomik çıkarlar da gündemin şekillenmesinde belirleyici bir rol oynuyor. Büyük şirketler ve güçlü lobi grupları, medyayı etkileyerek kendi çıkarlarına hizmet eden konuları gündemin ön sıralarına taşıyabiliyorlar. Bu da, kamu yararına olan konuların gölgede kalmasına ve önemli toplumsal sorunların çözümsüz kalmasına neden olabiliyor.
Politikacıların ve siyasi partilerin gündemi manipüle etme çabaları da dikkat çekici bir boyut oluşturuyor. Seçmenleri etkilemek, kamuoyu desteğini kazanmak veya muhalif sesleri bastırmak amacıyla, gündem kasıtlı olarak şekillendirilebiliyor. Bu durum, demokratik süreçleri olumsuz etkileyerek, şeffaflık ve hesap verebilirliğin azalmasına yol açabiliyor.
Dolayısıyla, gündemin kalbi aslında bir dikkat savaşıdır. Bilginin bolluğu içerisinde, doğru bilgiye ulaşmak ve manipülasyonlardan korunmak için bilinçli bir çaba göstermek gerekiyor. Farklı kaynaklardan haber almaya dikkat etmek, bilgileri eleştirel olarak değerlendirmek, dezenformasyonun farkında olmak ve medya okuryazarlığını geliştirmek, bu savaşta hayati önem taşıyor. Sadece haberleri tüketen değil, aynı zamanda haberleri üreten ve yorumlayan bireyler olarak sorumluluklarımızı yerine getirmeli, gündemi daha şeffaf, daha adil ve daha demokratik bir şekilde şekillendirmek için çalışmalıyız. Yoksa, gündem bizi değil, biz gündemi yönetmeliyiz. Aksi takdirde, bilgi selinde kaybolup, kendimizi manipüle edilmiş bir halde bulmaktan kurtulamayız. Bu nedenle, bilinçli ve eleştirel bir yaklaşım benimseyerek, kendi gündemimizi kendimiz oluşturmalıyız.