Bilgi çağında, gündem her zamankinden daha karmaşık ve rekabetçi bir alandır. Artık sadece birkaç gazete ve televizyon kanalının belirlediği bir gündemden söz edemiyoruz. Sosyal medya, internet forumları, bloglar, podcast’ler ve daha birçok platform, kendi gündemlerini oluşturarak bilgi denizinde bir karmaşa yaratıyor. Bu karmaşanın içinde doğruyu yanlışı, önemliyi önemsizi ayırmak giderek zorlaşıyor. Peki, bu kaotik ortamda gündemi kim belirliyor ve bizler bu gündem tarafından nasıl şekillendiriliyoruz?
Gündem belirleme süreci, görünüşte basit olsa da, aslında çok katmanlı ve etkileşimli bir sistemdir. Geleneksel medya kuruluşları, elbette ki hala önemli bir rol oynuyor. Haber ajansları, gazeteler ve televizyon kanalları, hangi haberlerin öne çıkarılacağı ve nasıl sunulacağı konusunda önemli bir güce sahipler. Fakat günümüzde bu güç, sosyal medya ve internet platformları tarafından sürekli olarak sorgulanıyor ve hatta altüst ediliyor. Bir viral video, bir tweet veya bir Facebook gönderisi, aniden milyonlarca kişiye ulaşarak geleneksel medyanın gücünü gölgede bırakabiliyor. Bu da, gündemin artık tek merkezli bir yapıda olmadığını, dağıtılmış ve demokratikleşmiş bir yapıya doğru evrildiğini gösteriyor.
Ancak bu demokratikleşme, kendi içinde bazı sorunları da beraberinde getiriyor. Sahte haberler (fake news), manipülasyon ve dezenformasyon, internetin geniş ulaşım gücünden faydalanarak hızla yayılıyor. Bir haberin doğruluğunu doğrulamak, geçmişte olduğundan çok daha zor hale gelmiş durumda. Bu durum, toplumun bilgiye erişiminde bir eşitsizlik yaratırken, aynı zamanda sosyal kutuplaşmayı ve siyasi istikrarsızlığı da körüklüyor. Doğru bilgiye ulaşma ve onu yanlışlardan ayırma becerisi, artık sadece bir tercih değil, bir zorunluluk haline gelmiştir.
Gündemin şekillenmesinde etkili olan bir diğer faktör ise, algoritmalardır. Sosyal medya platformları ve arama motorları, kullanıcı davranışlarını analiz ederek, onlara kişiselleştirilmiş içerikler sunar. Bu kişiselleştirme, bir yandan kullanıcılara ilgi duydukları konularda daha fazla bilgiye ulaşma olanağı sağlarken, diğer yandan da onları kendi “bilgi kabukları”na hapsederek farklı bakış açılarından mahrum bırakabilir. Bu “filter bubble” (filtre kabarcığı) etkisi, kutuplaşmanın artmasına ve toplumsal dayanışmanın zayıflamasına katkıda bulunur.
Özetle, günümüzde gündem, geleneksel medya, sosyal medya, algoritmalar ve bireysel kullanıcıların karmaşık bir etkileşiminin ürünüdür. Bu etkileşim, hem fırsatlar hem de tehditler sunmaktadır. Fırsatlar, bilgiye daha kolay erişim ve daha geniş bir katılımı içerirken, tehditler ise, dezenformasyon, kutuplaşma ve filtre kabarcığı etkisiyle ilgilidir. Bilgi çağında bilinçli bir vatandaş olmak, bu karmaşık gündem denizinde yol almayı, doğru bilgileri seçmeyi ve farklı bakış açılarına açık olmayı gerektirir. Aksi takdirde, bilinçsizce manipüle edilme ve yanlış yönlendirilme riskine karşı savunmasız kalırız. Bu nedenle, eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek ve doğru bilgi kaynaklarını belirlemek, çağımızın en önemli görevlerinden biridir. Gündemin kalbi, aslında hepimizin kalbinde atmaktadır; ve onu sağlıklı bir şekilde koruyup geliştirmek, hepimizin sorumluluğundadır.